Lentz – de man achter het persoonsbewijs

‘Wij menen dat er geen politieman, geen V-Mann, zelfs geen provocateur is geweest die de Nederlandse zaak zo een onmetelijke schade heeft berokkend als de schepper van het persoonsbewijs, Lentz,’ schreef historicus Loe de Jong.

Lentz was hoofd van de Rijksinspectie voor de Bevolkingsregisters en de bedenker van het beruchte persoonsbewijs. Met zijn perfect geordende systeem van bevolkingsadministratie was hij de Duitse bezetter erg van dienst. Lentz verdedigde zich na de oorlog, net als Eichmann, door te zeggen dat hij slechts deed wat hem werd opgedragen, zonder veel eigen inbreng. Zijn kwaad zou daarmee in de terminologie van Hannah Arendt ‘banaal’ zijn, ofwel onnadenkend. Dit boek, gebaseerd op nieuw en uitgebreid onderzoek in weinig geraadpleegde archieven, laat zien waaruit Lentz' collaboratie werkelijk bestond en prikt de mythe van het banale kwaad definitief door. Lentz liet zijn dataverzameling bewust uitgroeien tot een instrument van het kwaad en verrijkte zich en passant.

In Trouw gekozen tot een van de beste religie- en filosofieboeken van 2022: 'Leest als een postuum proces'.

'Tussen biografie en filosofie in roept Jurriën Rood vragen op die nog altijd pijnlijk zijn.' Ger Groot, filosoof (Twitter)

'Dramatisch'. Recensie Trouw, 4 sterren (17.03): Het kwaad van de maker van het persoonsbewijs was niet banaal, maar opzettelijk. 'Dit bijzondere, oorspronkelijke boek is het resultaat. Rood bewijst hiermee dat een ‘filosofische biografie’ ook absoluut dramatisch kan zijn.'

'Rood heeft met zijn ‘filosofische biografie’ een bijzonder boek geschreven, dat spannend leest en veel stof tot nadenken geeft.' - Biografieportaal.nl

Radio interview bij OVT, geschiedenisprogramma vpro (3.04)

'Fraaie studie' - de Volkskrant (28.04) Opgenomen in de selectie uit 'de nieuwe stapel oorlogsboeken': Welke boeken moet u lezen rond 4 en 5 mei? 'Het boek is een fraaie, zij het soms iets te wijdlopige studie van de verdwazing waarin vasthoudendheid kan verkeren als de vleselijke mens uit een systeem verdwijnt.'

‘Termen als ‘de papieren mens’ en andere keuzes in de informatiehuishouding gaan niet alleen over toen. Ze gaan ook over nu. Lees dit boek.’ Piek Visser-Knijff, filosoof/data ethicus (LinkedIn)

'Welke individuele verantwoordelijkheid heeft ieder mens voor zijn eigen daden en hoever mag men zich verschuilen achter instanties, gebruiken en bevelen? Rood stelt daarvoor de juiste vragen, geeft mooie gedachtelijnen én vertelt het verhaal van een tot dusver onbekende ambtenaar. Genoeg redenen om dit boek te lezen en te doordenken.' (Reformatorisch Dagblad, 4.05)

‘Een van de interessantste dingen die ik in tijden heb gelezen’ - Joost de Vries, journalist/historicus, adj. hoofdredacteur De Groene

Lentz was geen aardige man (..), maar hij was niet ‘banaal’. Hij was op een zeer specifieke wijze kwaadaardig. - Historisch Nieuwsblad

Dit is een verhaal over een ambtenaar tussen ambtenaren, (..) over mannen gezeten aan bureaus of vergadertafels, bezig met het formuleren van juridisch kloppende zinnen, wier handen slechts bevuild worden door gemorste inkt. En toch kan hun bezigheid dodelijke consequenties krijgen voor honderdduizenden mensen. Lentz’ geschiedenis leent zich bij uitstek om deze minder opzichtige verschijningsvorm van het kwaad, deze ‘schrijftafelmoord’, te beschrijven. En dus ook voor de beantwoording van de vraag hoe we dit kwaad zullen noemen. Banaal? Onbewust? Systemisch-bureaucratisch? Onvermijdelijk misschien? Of toch ook: rationeel? En gewild?